Tokaji Aszú – nieuwe regels
Er zijn nieuwe kwaliteitscriteria ingevoerd voor de Tokaji Aszú wijnen! De nieuwe Tokaji Product Specificatie (TPS) is gepubliceerd op de website van de Raad van Wine Gemeenschappen in de Tokaj wijnstreek. Dit markeert de laatste mijlpaal in het proces van de vaststelling van de veranderingen geïnitieerd door de Raad, nieuw gekozen in het begin van 2013. De wijziging van de TPS volgt een wijziging van Procedureregeling van de regio voor de wijnbouw en wijnproductie (Rendtartás in HU) van oktober 2013 en latere wijzigingen van de wet op de Wijn.
De drijvende doelstellingen van deze recente wijzigingen zijn voor Aszú het versterken van de positie als de hoogste categorie van de Tokaji zoete wijnen en een strakkere appellation controle. Verder is het de bedoeling dat de Tokaj wijnstijlen qua begrip voor de consument eenvoudiger worden. Verdere wijzigingen zullen naar verwachting volgen in de komende maanden en jaren.
Hier is een overzicht van de belangrijkste wijzigingen:
1) Minimum restsuiker is vastgesteld op 120 g / l voor Aszú wijnen
De “pre-amendement” minimale resterende suiker niveaus waren 60 voor g / L voor een 3p* Tokaji Aszú, 90 g / L voor een 4p Tokaji Aszú, 120 g / L voor een 5p Tokaji Aszú en 150 g / L voor een 6p Tokaji Aszú. Dit betekent dat het gebruik van de naam Tokaji Aszú nu wordt beperkt tot de eerste twee hoogste categorieën, namelijk 5p en 6p. De nieuwe categorie Tokaji Aszú begint bij 120 g / L, deze bestrijkt het gebied met de nu beëindigde Tokaji Aszú Eszencia stijl, tot het domein van Eszencia, beginnend bij 450 g / L. De achterliggende gedachte is dat een Tokaji Aszú een rijke en sterk geconcentreerde wijn zou moeten zijn, dit amendement versterkt alleen een gemeenschappelijk akkoord dat de wijnen echt representatief voor de categorie Tokaji Aszú zijn die altijd in de 5p of 6p categorieën vielen.
(* puttonyos)
2) Minimale totale alcoholgehalte wordt verhoogd tot 19% ABV voor Tokaji Aszú wijnen
Het alcoholgehalte was 16,11% voor 5p en 18,53% voor 6p vòòr de wijziging. ABV is alcohol by volume of graden Gay-Lussac.
3) Het puttonyos systeem wordt afgeschaft
Het gebruik van het puttonyos systeem werd in het begin van de 19e eeuw gemeengoed om een onderscheid te maken tussen Tokaji Aszú wijnen op basis van zoetheid en concentratie. Met de nieuwe TPS, verwijzend naar Tokaji Aszú in het algemeen, zonder puttonyos gebaseerde onderverdelingen, is het puttonyos systeem feitelijk overbodig geworden. De aanduiding van een puttonyos nummer blijft onder de discretionaire bevoegdheid van de producenten, maar, in tegenstelling tot de huidige praktijk, zullen velen naar verwachting de indicatie weglaten als in 2016 de eerste 2013 Tokaji Aszús op de markt komen. Merkwaardig genoeg kunnen puttonyos nummers 3 en 4 nog steeds worden gebruikt als een producent daarvoor kiest om marketing redenen of vanwege andere overwegingen. Echter, alleen wijnen met méér dan 150 gram restsuiker per liter mogen de indicatie 6 puttonyos voeren.
4) Houtrijping
Geen enkele Tokaji Aszú wijn mag op de markt komen vòòr de 1e januari in het derde jaar na de oogst. Dat wil dus zeggen dat de totale lagering (vat en fles) 3 jaar blijft. Minimum zuurgraad (uitgedrukt in wijnsteenzuur), minimum effectief alcohol %, minimum extract en de maximaal toegestane vluchtige zuren blijven allemaal hetzelfde: respectievelijk bij 6 g / L, 9% Alcohol, 35 g / L (dat wil zeggen het voormalige 5p niveau) en 2,1 g / L. Echter voor de duidelijkheid, het bovenstaande geldt alleen voor Tokaji Aszú wijnen die gemaakt zijn conform de traditionele methode van afzonderlijk uitgekozen botrytis bessen in een basiswijn of een base most.
Tokaji Aszú druiven en hun ratio’s zijn gewijzigd
Een enorm ingewikkelde tabel van ratio’s wordt vervangen door drie beknopte bepalingen. De belangrijkste is dat een maximum van 220 liter Tokaji Aszú en Fordítás kan worden gemaakt van 100 kg Aszú oftewel druiven met botrytis. De ratio’s vòòr de wijzigingen lagen op 113 L en 117 L voor de 5p en 6p categorieën. Omdat de werkelijke opbrengsten van Tokaji Aszú wijnen uit 100 kg druiven altijd hoger was, resulteerde dit uiteindelijk in de productie van overtollige hoeveelheden Aszú wijnen die niet kon worden vermarkt als Tokaji Aszú. De gewijzigde verhouding sluit beter aan en weerspiegelt de werkelijke opbrengsten.
Tokaji Aszú Eszencia wordt stopgezet
Een niet-traditionele categorie Tokaji wijnen, Aszú Eszencia werd laat in de jaren ‘70 geïntroduceerd. Het betrof wijnen tussen 6p Aszú en Eszencia, variërend van 180 g / L restsuiker en 250 g / L. De bovengrens werd later verhoogd tot 450 g / L. Deze wijn werd erg vaak verward met Eszencia, een pure nectar direct gemaakt van het sap van botrytis druiven. Wijnen van een concentratie gelijk aan die van de inmiddels opgehouden Aszú Eszencia zullen gaan vallen in de categorie Aszú vanaf de oogst van 2013.
Regels van botteling en chaptalisatie zijn aangedraaid voor alle Tokaji wijnstijlen
Verrijking, verzoeting en bottelen buiten de regio waren al niet toegestaan voor de traditionele Tokaji stijlen (Eszencia, Aszú, Szamorodni, Fordítás en Máslás). Dit amendement faseert de verrijking en extern bottelen uit voor Late Harvest Tokaji en alle andere Tokaji, droog of zoet. Het betekent dat er geen enkele fles Tokaji gebotteld mag worden buiten de Tokaj wijnstreek, na 1 augustus 2014. Verrijking, oftewel chaptalisatie wordt verboden met ingang van 1 augustus 2015, ook voor de Late Harvest wijnen.
Puttonyos
Het vinificatie proces wordt in de wijn regio Tokajhegyalja al eeuwen volgens de aloude traditie tot stand gebracht. De verschrompelde door edele rotting aangetaste druiven worden in oktober en november geoogst om daarmee de welbekende Tokaji Aszú wijnen te maken. De druiventrossen worden bes voor bes geselecteerd en in kleine vaatjes, “puttonyos”, gedaan. De houten vaatjes worden traditioneel door de plukkers op de rug gedragen. Het kost een individuele plukker ongeveer twee dagen om de hoeveelheid van 25 kilogram geschikte druiven te plukken om zijn puttonyo te vullen.
Een bepaald aantal van deze vaatjes, 3, 4, 5 of soms zelfs 6, worden toegevoegd aan een Gönci eiken vat met 136 liter jonge droog vergiste wijn van hetzelfde jaar. De druivenbrei laat men dan voor 24 tot 48 uur fermenteren waardoor de suikers uit de druiven optimaal worden prijsgegeven. het gistingsproces komt hierdoor voor de tweede keer op gang, maar verloopt langzaam door het hoge suiker gehalte. Na het gistingsproces wordt de blend in eiken vaten overgestoken en zal daarin voor een aantal jaren kunnen rijpen (aantal puttonyos keer 2 = aantal rijpings jaren). Volgens traditie in Tokaj worden de vaten opgeslagen in het uitgestrekte gangenstelsel in de historische grotten. Diep in de bergen is de luchtvochtigheid en de daar aanwezige zuiverende schimmel cladosporium cellare de ideale omstandigheid voor de Tokaj Aszú wijnen. Dit geeft aan de wijnen een zeer fijn en elegant boeket dat de oude traditie van Tokaj Hegyalja eerbiedigt.
Mooie website Peter!
En mooi artikel en prachtige foto van de flessen Tokaji!